Liệu pháp tế bào CAR-T đem lại hy vọng sống cho bệnh nhân ung thư đang ở giai đoạn khó cứu chữa, đánh bật các tế bào ung thư giúp bệnh nhân dần phục hồi.
Bạn đang đọc: Bạn biết gì về liệu pháp tế bào CAR-T chưa?
1. Tìm hiểu liệu pháp tế bào CAR-T là gì?
Đang là vấn đề nan giải nhức nhối bệnh nhân mắc ung thư của các quốc gia đang có su hướng ngày càng gia tăng. Cục Quản lý Thực phẩm và Thuốc Hoa ngày 12.7.2017 đã thông qua các cuộc họp nhận 10/10 phiếu bầu để có liệu pháp điều trị ung thư mới mang tính đột phá nhất là ung thư ở giai đoạn nguy kịch, đó là tế bào CAR-T.
2. Phân tích thành phần trong CAR-T
T cell
Ở hệ thống miễn dịch, với khả năng có thể tiêu diệt các tế bào lạ, tế bào T dòng bạch cầu hoạt động thông qua 3 cách: trực tiếp tiêu diệt trực tiếp, kích hoạt các tế bào tham gia khác như đại thực bào và tế bào NK, kích thích huy động các tế bào khác ở trong hệ miễn dịch của con người tham gia.
T cell receptor
Tế bào T khi tham gia tiêu diệt các tế bào lạ nhờ việc khả năng tự động phân biệt được tế bào lạ và tế bào quen nhờ quá trình thụ thể trên bề mặt là T cell receptor-TCR. Được chia làm 3 phần, thụ thể của tế gồm có ngọn đa dạng và nhận diện các loại kháng nguyên nhanh tróng, được định vị trên màng tế bào là phần gốc còn phần có tác dụng truyền tín hiệu tới tế bào là phần đuôi.
Antigen – kháng nguyên
Thụ thể – kháng nguyên – nhận diện – đặc hiệu là những nhân tố đặc biệt quan trọng kết nối với nhau, tế bào CAR-T luôn nhận diện và loại trừ tế bào ung thư điều đã được nhiều nhà khoa học đưa ra. Mang trong mình tế bào Chimeric (tổng hợp) tế bào CAR-T mang thụ thể khác biệt có các phần mới với những tế bào khác nhau.
3. Cách tế bào CAR-T hoạt động để điều trị ung thư
Cơ thể được xây dựng từ các hệ miễn dịch tự nhiên khác nhau nhờ đó mà liệu pháp tế bào CAR-T căn cứ vào tổ hợp miễn dịch chống lại các tế bào gây ung thư nhờ nâng cao khả năng phát hiện và diệt trừ tế bào ung thư của hệ miễn dịch.
Tìm hiểu thêm: Bật mí 10 cách làm sữa chua tại nhà đơn giản, bổ dưỡng
Liệu pháp tế bào tươi đã và đang ứng dụng trong nhu cầu chăm sóc sức khỏe, làm đẹp phối hợp tế bào gốc từ cơ thể (mỡ, máu) một tuần tại CHLB Đức được các chuyên gia y tế trình độ cao đánh giá rất tốt. Với công nghệ tối tân giúp cải thiện bệnh mà không có ảnh hưởng phụ nên cơ thể sẽ khỏe mạnh hơn.
4. Quy trình sản xuất tế bào CAR-T
Thu nhận tế bào đơn nhân từ máu ngoại vi
Có thể thu nhận tế bào máu đơn nhân từ máu ngoại vi của người bệnh Leukapheresis giúp lấy máu khỏi cơ thể tợp hợp nhận tế bào miễn dịch đang mang tế bào T mà các thành phần còn lại được đưa về mạch tuần máu của bệnh nhân.
Tái lập trình tế bào T
Khả năng hoạt hoá để tạo bản sao và tăng khả năng biến đổi di truyền của tế bào T sẽ nhận hầu hết các vị trí lây nhiễm/tái tạo yêu cầu những tế bào đang hoạt động hoá hoặc tự tách. Dể tế bào T phát triển tốt thig có thể dùng tế bào trình diện kháng nguyên từ bên ngoài như dòng tế bào leukemia tuỷ K562 , từ đó giúp tạo ra một cách lựa chọn các tế bào CAR-T đặc hiệu kháng nguyên.
Tăng sinh tế bào CAR-T
Tạo ra tế bào CAR-T với lượng lớn với mục đích khi bệnh nhân được tiêm tế bào vào chúng có khả năng tạo ra đủ hiệu quả kháng u. Tế bào CAR-T sẽ phát triển hiệu quả với số lượng lớn trong các hệ thống lò phản ứng sinh học. Hệ thống gồm các bộ phận nuôi cấy đa nhiệm là hoạt hoá, nuôi dưỡng, chuyển nạp, tăng sinh, làm sạch, thu hoạch tế bào phải làm trong một quy trình khép kín ưu việt và phải tự động có giá thành hợp lý và chất lượng tốt. Với quá trình tăng sinh với việc nuôi cấy tế bào T sẽ có bổ sung thêm cytokine tiền viêm để làm loãng quá trình phát triển và đẩy lùi sự biệt hoá hoàn toàn, từ đó việc cải thiện sức sống và chức năng bệnh nhân khi tiêm được đảm bảo.
Chuẩn bị trước điều trị cho bệnh nhân
Bệnh nhân sẽ có 1 ngày để hoá trị để triệt tiêu bớt số tế bào lympho nội thân tạo ra không gian cho phép tế bào CAR-T sinh trưởng tốt và giảm ức chế miễn dịch trước khi sử dụng liệu pháp tế bào CAR-T được bắt đâu
Truyền tế bào CART-T vào cơ thể bệnh nhân
Tế bào CAR-T chỉ được sử dụng khi quá trình xem sét, giám định chất lượng tế bào. Số liều sử dụng và thời gian truyền phải theo quy trình đã được thiết lập ở trung tâm lâm sàng.
5. Những tác dụng phụ của CAR-T cần lưu ý
Hội chứng giải phóng kích hoạt tố
Sốt cao, đau mỏi cơ bắp hay tệ hơn là vỡ mạch máu, huyết áp giảm, suy hô hấp là những triệu chứng do tế bào CAR-T đã biến đổi để tạo ra giải phóng kích hoạt tố nhằm tập hợp nhiều tế bào miễn dịch khác tham gia diệt trừ tế bào ung thư. Tế bào T tăng hoạt, lượng kích hoạt tố nhân bản nhanh và dẫn đến phản ứng viêm trên diện rộng.
Rối loạn chức năng não
Những triệu chứng như rối loạn như sốt cao mê sảng, mất khả năng ngôn ngữ, ảo giác vẫn đang được các nhà khoa học nghiên cứu.
Hội chứng phân giải khối u
Rối loạn các chuyển hoá trong cơ thể là do số tế bào ung thư chết hàng loạt.
Vấn đề trúng đích và lạc đích
Trong những trường hợp nhất định thì loại kháng nguyên được sử dụng để tấn công của tế bào CAR-T có biểu hiện trong một vài loại tế bào bình thường và chúng trở thành đối tượng bị tiêu diệt.
6. Các vấn đề đang được nghiên cứu liên quan đến liệu pháp CAR-T
Chọn kháng nguyên tiêu biểu cho tế bào ung thư nhờ mức độ hoạt động của loại kháng nguyên trong khối u, độ ổn định của kháng nguyên ở các thời điểm khác nhau.
Phát triển tế vào CAR-T bên ngoài cơ thể người bệnh để tạo ra các mẫu và dữ liệu về tế bào CAR-T để không tốn nhiều thời gian và chi phí.
Nhận biết thời điểm và liều lượng tiêm truyền tế bào CAR-T tốc để tạo ra hiệu quả cao và giảm tác dụng phụ ngoài dự tính.
Nâng cấp những kỹ thuật lây nhiễm để nhận diện tế bào CAR-T dễ dangg hơn như dùng cách điều chỉnh bộ gene thay vì lợi dụng virus để chuyển gene.
>>>>>Xem thêm: Nhiễm độc kim loại nặng – Cơ chế nhiễm, triệu chứng và tác hại đối với sức khỏe
Phải tạo điều kiện tốt để tế bào CAR- thâm nhập cao vào các loại khối u cứng.
Tế bào CAR-T có thể phá vỡ, tiêu diệt các khối u có khả năng phát triển và thích nghi cao vì chúng tự tạo ra những hàng rào bảo vệ chống lại tế bào CAR-T.
7. Chi phí điều trị tế bào CAR-T là bao nhiêu?
Chi phí của hãng Novartis là 475.000 USD và Kite Pharma là 373.000 USD, chi phí nằm viện, điều trị và xử lý tác dụng phụ chưa được tính.
Bước đầu đã đem lại kết quả nhưng liệu pháp tế bào CAR-T vẫn đang được phát triển và thư nghiệm hy vọng các bệnh nhân sau khi tiến hành tầm soát ung thư phát hiện bệnh, nhất là những đang có người trong gia đình mang căn bệnh ung thư.
Với công nghệ hiện đại của nền y học thế giới, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng tốt, hiệu quả cao ngày một phát triển giúp bệnh nhân vượt qua nhiều căn bệnh thế kỷ và quay lại cuộc sống khỏe mạnh như bao người khác. Vì thế, nếu có đang gặp vấn đề về bệnh hiểm nghèo, ung thư các bạn hãy lạc quan lên, không nên lo lắng mà hãy tìm đến những phương pháp chữa bệnh hiện đại nhé!
